Łysienie telogenowe – przyczyny, rodzaje, leczenie.
Gęste włosy to atrybut każdej kobiety i powód dobrego samopoczucia u mężczyzn, dlatego dbanie o ich prawidłowy wzrost ma duże znaczenie. Skrócenie fazy wzrostu włosów przyczynia się do osłabienia i zbyt wczesnego wypadania.
Objawy łysienia telogenowego można zahamować i przywrócić równowagę fizjologiczną włosów, diagnozując przyczynę problemu i skutecznie jej przeciwdziałając. Jak rozpoznać i leczyć telogenowe wypadanie włosów?
Objawy łysienia telogenowego
Łysienie telogenowe wynika ze skrócenia fazy wzrostu włosa, która zależy od wielu czynników. Większy odsetek włosów telogenowych przekłada się na zauważalne przerzedzenie ogólnej liczby włosów na głowie – w fazie telogenu znajduje się wówczas co najmniej 25% wszystkich mieszków włosowych (przy unormowanym cyklu odsetek stanowi ok. 10%). Włosy telogenowe stają się osłabione i stopniowo zaczynają wypadać, co wynika z naturalnego procesu i zastępowania ich miejsca przez włos w fazie anagenu, który dopiero rozpoczął wzrost. Dla jak najlepszego zrozumienia zachodzącego procesu i uświadomienia sobie istoty zaburzeń warto poznać wszystkie fazy składające się na cykl życia włosa.
- Anagen – pierwsza faza cyklu życia włosa (wzrostowa). Trwa od 3 do 6 lat przy utrzymaniu zdrowej skóry głowy. Utrzymuje się, że około 80-85% wszystkich włosów jest w fazie anagenu.
- Katagen – druga faza cyklu życia włosa (inwolucyjna, przejściowa). Trwa nie dłużej niż ok. 2 tygodnie i jest jednoznaczna z zatrzymaniem wzrostu włosa. Cebulka włosa ulega zmniejszeniu, a włos zaczyna ją opuszczać – w końcu odrywa się i wędruje ku powierzchni skóry głowy. W fazie katagenu znajduje się ok. 1% wszystkich włosów.
- Telogen – ostatnia faza cyklu życia włosa (spoczynkowa), związana z łysieniem telogenowym. Jej długość wynosi od 2 do 4 miesięcy, a w czasie tym włos, który opuścił opuszkę włosową jest obecny w górnym odcinku mieszka włosowego do czasu wypchnięcia go przez wzrastający włos w fazie anagenu. W telogenie znajduje się ok. 10% wszystkich włosów.
Następstwo fazy telogenu jest naturalnym procesem w cyklu życia włosa każdej osoby. Kluczowe znaczenie w rozwoju łysienia telogenowego ma jednak zbyt wczesne przejście części z nich w stan spoczynku.
Telogenowe łysienie u kobiet
Łysienie telogenowe dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn w każdym wieku, jednak według przeprowadzanych badań większe prawdopodobieństwo wystąpienia objawów obserwuje się u kobiet. Wynika to głównie z mniejszej odporności na czynniki sprzyjające szybszemu przejściu włosów w stan telogenu, co przyczynia się stopniowo do ich wzmożonego wypadania.
Rodzaje łysienia telogenowego
Wyróżnia się różne rodzaje łysienia telogenowego, które wynikają z przebiegu i intensywności wypadania włosów. Rozpoznanie konkretnego stadium schorzenia często możliwe jest już po przeprowadzeniu obszernego wywiadu z pacjentem, a wstępnie postawioną diagnozę potwierdzają badania trichoskopowe. Przebieg łysienia może mieć charakter przewlekły lub ostry.
- Łysienie telogenowe ostre – dochodzi do nagłego i intensywnego przerzedzenia włosów o charakterze rozlanym. Poprawa często następuje samoistnie, a włosy odrastają w czasie od 4 do 6 miesięcy.
- Przewlekłe łysienie telogenowe – proces wypadania włosów utrzymuje się przez więcej niż 6-8 miesięcy. Cechą charakterystyczną tego rodzaju schorzenia są przejściowe stany poprawy i ponownego zaostrzenia objawów. Utracie włosów mogą współtowarzyszyć również bóle skóry głowy oraz nadwrażliwość (trichodynia).
Łysienie telogenowe a androgenowe
Podstawową różnicą między łysieniem telogenowym a androgenowym jest przyczyna odpowiedzialna za zwiększoną utratę włosów. W przypadku łysienia telogenowego włosy wypadają w wyniku zaburzeń (wydłużenia) fazy spoczynku włosów, które mogą być wywołane przez m.in. długotrwały stres, przyjmowanie niektórych leków czy współtowarzyszące choroby. Łysienie androgenowe natomiast jest skutkiem zaburzeń układu hormonalnego, a dokładniej nadprodukcji androgenów (męskich hormonów płciowych).
W przypadku łysienia telogenowego wypadanie włosów następuje stopniowo i trudno wskazać obszar skóry głowy dotknięty dolegliwością. Łysieniu androgenowemu towarzyszy miejscowa utrata kosmyków a także ścieńczenie włosów– początkowo z większą częstotliwością w okolicy czoła i skroni, a następnie od skroni do czubka głowy.
Przyczyny łysienia telogenowego
Ustalenie przyczyny łysienia telogenowego wymaga przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki i nie należy do najłatwiejszych zadań. Przejście włosów w stan telogenu może być wywołane kilkoma czynnikami. Nie jest to jednak niemożliwe do określenia dzięki innowacyjnym metodom badań i wielokierunkowemu wsparciu specjalistów. Za najczęstsze przyczyny łysienia telogenowego uznaje się:
- zaburzenia hormonalne,
- długotrwały stres lub silna reakcja emocjonalna,
- niedobory składników odżywczych, witamin oraz mikro- i makroelementów,
- przyjmowanie niektórych leków,
- choroby autoimmunologiczne, endokrynologiczne, stany gorączkowe,
- powikłania po przejściu COVID-19.
Każde zaburzenie równowagi w organizmie oddziałuje na stan i kondycję włosów w mniejszym lub większym stopniu. Dzięki zdiagnozowaniu przyczyn i podjęciu kierunkowego leczenia można odwrócić proces i przywrócić gęstość włosów sprzed wystąpienia schorzenia.
Łysienie telogenowe – ile trwa?
Łysienie telogenowe charakteryzuje się różną długością okresu wypadania włosów, która zależy od kilku czynników m.in. wdrożenia odpowiedniego sposobu leczenia i reakcji organizmu na nie. Kluczowe znaczenie ma również rodzaj przypadłości – objawy łysienia telogenowego ostrego następują po mniej więcej trzech miesiącach od aktywacji czynnika wywołującego chorobę. W takim przypadku faza wypadania włosów może wydłużyć się nawet do 6 miesięcy.
Przewlekłe łysienie telogenowe cechuje większa odporność na stosowaną kurację, dlatego osoby zmagające się z tą przypadłością, mogą odczuwać oznaki wypadania włosów przez okres dłuższy niż pół roku.
Leczenie
Metoda leczenia łysienia telogenowego zostaje dobrana na podstawie szczegółowych badań, które poprzedza konsultacja trychologiczna i wywiad z pacjentem. Podstawowa analiza stanu skóry głowy i włosów odbywa się podczas badania trichoskopowego przy użyciu specjalnej kamery (powiększającej obraz o kilkaset razy). Specjalista trycholog może zlecić również wykonanie badań krwi, w tym stężeń hormonów oraz analizę pierwiastkową włosa, która pozwala poznać niedobory składu mineralnego włosów i składników ogólnie wpływających na dysfunkcję pracy całego organizmu.
Po ustaleniu przyczyn wypadania włosów wykonuje się zabiegi, których głównych celem jest poprawa kondycji skóry głowy oraz mikrokrążenia, zahamowanie wypadania włosów, odżywienie i dogłębne nawilżenie. W przypadłości tej leczenie wspomagają: mezoterapia igłowa skóry głowy, mezoterapia skoncentrowanym tlenem, peptydowa terapia włosów, terapia proteoglikanami, osocze bogatopłytkowe, infuzja tlenowa czy fototerapia.
Jeśli wymaga tego sytuacja, bardzo często trycholog współpracuje z lekarzami m.in. endokrynologiem, dermatologiem, diabetologiem i psychologiem
W leczeniu łysienia telogenowego bardzo ważne jest usunięcie czynnika sprawczego powodującego łysienie, jeśli tego nie zrobimy, proces terapii nie będzie spełniał oczekiwań.
Czy włosy są w stanie odrosnąć?
Czas wzmożonej utraty włosów – w zależności od rodzaju schorzenia trwa od około 3 do nawet 12 miesięcy, jednak przy zastosowaniu odpowiedniej kuracji włosy odrosną. Zazwyczaj pierwsze efekty w postaci tzw. baby hair można zobaczyć już po upływie około 4-6 miesięcy, choć w niektórych przypadkach należy nastawić się na cierpliwość. W wyniku łysienia telogenowego, które ujawnia się podczas ciąży lub w okresie poporodowym odrost włosów może się wydłużyć w czasie.